Denizaltı Uçak Gemileri

2. Dünya Savaşı başladıktan sonra Japonlar da Asya ana karasındaki kaynaklara (Petrol, Kauçuk vs.) ulaşabilmek için savaşa dahil oldular. Hızla anakara içlerine giren Japonlar işgallerini rahatça devam ettirebilmek için bölgedeki İngiliz ve Amerikan askeri varlığını yok etmeye başladılar. Kendileri için en büyük tehdit olan Amerikan Pasifik filosunu Hawaii Pearl Harbor’da 7 Aralık 1941 sabahı sürpriz bir baskınla ağır bir darbe vurdular. Bu baskının cevabı ise Amerika Birleşik Devletleri’nin 2. Dünya Savaşı’na resmen dahil olması ile sonuçlandı.

Amerika’yı düşman olarak gören Japonlar, her zaman Amerikan şehirlerine saldırmak amacı taşımışlardır. Bunun için sürekli bir arayış içinde olmuşlardır. Fu-Go balon bombaları, Amerika kıtasına ulaşabilecek uzun menzilli uçak denizaltıları gibi.

1944 yılında Japon Donanması, Sentoku sınıfı 3 adet denizaltı uçak gemisi inşa etti. (L400 – L401­  – L402) Bu denizaltıların her biri 3 adet “Seiran” çift kişilik Torpido/Bombardıman uçağı taşıyabiliyordu.

1965 yılına kadar Dünya’nın en büyük denizaltıları oldular. 122m boy ve her denizaltıda 4 adet dizel motor 7,700 HP, elektrik motorları ise 2.400 HP güç sağlıyordu. Yakıt depoları sayesinde ikmal yapmadan dünyanın çevresini bir buçuk kez dolaşabilirdi (69.400 km).

Gövdesinin içinde sakladığı uçakların yanı sıra, 8 adet 533 mm torpido kovanından 20 adet torpido atabilir, 1 adet 140 mm’lik güverte topu, 3 adet 25 mm’lik 3 namlulu uçaksavar ile 1 adet 25 mm’lik tek namlulu uçaksavar silahına sahipti. Yaklaşık 150 kişilik mürettebatı ile o dönemin en büyüğü idi.

Serian uçaklarını Japon uçak denizaltılarının hangarına sığdırabilmek için mühendisler uçakların kanatlarını uçağın gövdesine hidrolik sistemle 90 derece katlanır hale getirdiler. Kuyruk dikmesi de aşağı doğru katlanarak denizaltının 3.5m çapındaki hangarına girer hale getirmişlerdir. Uçağın denizaltından güvertede bulunan 26 m’lik bir mancınık sistemle (ki bu sistem günümüz uçak gemilerinde halen kullanılmaktadır.) fırlatılması, dönüşte suya indiğinde uçağın su üstünde kalabilmesi için iniş takımı olarak bir çift duba kullanması sağlanmıştır. Bu dubalar sökülebilir olup uçak denizaltının içindeyken sökülmüş vaziyette depolanıyordu.

Uçağın denizaltının güvertesinde 4 kişilik bir personel ile uçuşa hazır hale getirilmesi 7 dakika olarak öngörülmüştü. Bu kısa süreyi elde edebilmek için motora önceden ısıtılmış (60 santigrat) motor yağı ve sıcak su konularak motorun ısınma süresini kısaltma yoluna gidilmişti.

Uçağın görev sonu denizden tekrar denizaltıya alınması ise güvertede bulunan katlanabilir bir vinç sayesinde oluyordu.


Hizmete alınmasının ardından I-400 ve I-401’in ilk görevi Seto iç denizinde I-13 denizaltısının da katılımıyla ortak bir çalışmaydı. Fakat Amerika’nın Tokyo’ya büyük bir yangın bombası saldırısı yapması üzerine denizaltı uçak gemilerinin misilleme amacıyla San Francisco’ya bir saldırı yapılması planlandı. Ancak bu proje iptal edildi.

I-400 Japon Donanma üssü Kure’de kuru havuzdayken Amerikan uçaklarının saldırısına uğradı. Bir mürettebatı bu saldırıda öldü.

I-400 daha sonra Dairen’e 1.700 ton akaryakıt götürdü.

1 Haziran 1945’de I-400, I-401, I-13 ve I-14 büyük bir görev için hazırlandı. Tam yakıt ve savaş mühimmatı yüklenen denizaltılara su altındayken bataryalarını rahat şarj edebilmeleri için şnorkel takıldı. Hedef Panama Kanalı’ndaki kapılardı. Bu kapılara hasar verilebilirse Panama Kanalı her türlü gemi geçişine kapanacak Pasifik ile Atlantik okyanusları arası gemi trafiği zora düşecekti.

6 Haziran 1945’de toplanan bu 4 denizaltı ortak tatbikata başladılar. Denizaltılarda görev yapacak 10 Srien uçağı da burada denizaltılara katıldılar ve müşterek gece saldırısı eğitimine başladılar.

Panama Kanalı’nda bulunan ve kanal havuz kapakları olan Gatun kapaklarını yok etmek ya da ağır hasar vermek istiyorlardı. (Ancak Japonların bilmediği ise havuzlarda bu kapaklardan başka bir emniyet kapağı da olmasıydı.)  Kapakların devre dışı kalmasıyla Panama Kanalı Gatun Gölü’nün suları boşalacak, kanal aylarca devre dışı kalacaktı.

Eğitimler sırasında denizaltındaki 4 kişilik mürettebatın bir uçağı denizaltından fırlatmaya hazır hale getirmesin 7 dakikada olabildiğini, her 3 uçağın kurulması, mühimmat ve yakıt yüklenmesinin yapılıp fırlatmaların başarıyla yapıldığını göstermiştir. Yakıt kıtlığına rağmen ve Amerikan uçaklarından sakınarak bir dizi saldırı tatbikatını gerçekleştirdiler.

Okinawa’nın Amerikan birliklerince ele geçirilmesiyle Panama Kanalı operasyonu iptal edildi. Görev gücüne Caroline adalarındaki Ulithi demir yerindeki Amerikan kuvvetlerine saldırı emri verildi.

I-400 ve I-401 denizaltıları 13 Temmuz 1945’de bulundukları Nanao Körfezi’nden ayrıldılar.

 Aylık erzak ve cephaneyle yola çıkan denizaltılar 22 Temmuz’da Minato’ya vardılar. Burada denizaltında bulunan uçakların Japon işaretleri Amerikan işaretleri ile değiştirildi. Her türlü savaş hilesini kullanan Japonlar sürpriz baskın için hazırlandılar.

16 Ağustos 1945 tarihinde bir destek gemisi ile buluşmayı planlayan denizaltılar, tekrar denize açılarak görevlerine devam ettiler.

28 Temmuz’da büyük bir tayfun atlatan I-400 de iskele tarafında bulunan bir elektrik panosunda yangın çıktı. Yangınla mücadele için satıh yapan denizaltı bir Amerikan konvoyunun rotasında buldu kendini. Eskort gemilerinden kaçmak için tekrar dalmak zorunda kaldı ve yangını da su altındayken söndürdü. İçi dumanla dolan denizaltı bir müddet sonra satıh yapmak zorunda kaldı. 5 saat boyunca su üstünde kalan denizaltı içerideki dumanı tahliye edip acil onarımlarını yaptı.

Birbirinden ayrı olarak farklı rotalarda buluşma noktasına seyreden I-400 ve I-401 yollarına devam ettiler. I-401 bölgedeki Amerikan varlığından dolayı tedirgin oldu ve rotası ile I-400 ile destek gemisi ile buluşacağı noktayı değiştirdi. I-400’e bir telsiz mesajı göndererek değişikliği bildirdi. Ancak I-400 bu mesajı hiçbir zaman almadı ve buluşma randevusu gerçekleşemedi.

15 Ağustos 1945’de Japonya’dan gelen mesaj da Amerika ile Japonya arasındaki düşmanlığın bittiği bildirildi. 18 Ağustos’da Ulithi saldırısı iptal edildi. Gün sonunda her iki denizaltıya Japon Kure deniz üssüne gitme emri verildi.

26 Ağustos 1945’te I-400 siyah teslim bayrağı çekerek silahsızlanma emri aldı. Hangarındaki 3 Srien uçağını kanatları katlı olarak mancınık ile denize fırlattı. Bombalarını ve cephaneyi denize atıp tüm torpidolarını ateşledi.

27 Ağustos’da yeri tespit edilen Japon denizaltı uçak gemisine Amerikalı 4 subay ve 40 er’den oluşan bir teslim alma birliği çıktı. Tokyo limanına götürülen denizaltıya I-401 de katıldı. Her iki denizaltıya Amerikan bayrağı çekildi.

6 Ocak 1946’da denizaltılar Hawaii Pearl Harbor deniz üssüne götürüldüler. I-400 kuru havuza alınarak Amerikalı mühendis ve subaylarca incelemeye alındı.

Sovyetler Birliği ile Amerika arasında savaş sonrası ilişkilerin hızla bozulması ve savaş sonrası anlaşmalar uyarınca Sovyetlerin, Sovyet donanmasına gelişmiş Japon denizaltı tasarımları hakkında değerli bilgiler sağlayacak ele geçirilen Japon denizaltılarına erişim talep edeceğine dair endişelerin artmasıyla ABD donanması yayınladığı bir emirle ele geçirilen tüm Japon denizaltılarının batırılmasını emretti.

I-400 denizaltısı 4 Haziran 1946 tarihinde batırıldı. Şu an suyun 557 metre derinliğinde yatıyor. 

Çağının çok ötesinde olan bu denizaltılardan maalesef günümüze hiçbiri gelmemiştir.