İzmir’in Bornova ilçesinde bulunan Arkas Deniz Tarihi Müzesi, XVII. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar denizcilikteki gelişmeleri gözler önüne sermektedir.
Bugün Arkas Deniz Tarihi Müzesi’ne ev sahipliği yapan köşk, 1800’lü yıllarda yapılmış ve Arkas ailesi tarafından konut olarak kullanılmıştır.
Arkas ailesi bu köşkü 2012 yılında Arkas Deniz Tarihi Müzesi olarak hizmete sunmuştur. Üç katlı bu tarihi binada gemi maketleri, gemi antikaları ve denizle ilgili yerli ve yabancılara ait tablolardan oluşan kolleksiyonlar bulunmaktadır. Arkas Deniz Tarihi Müzesi, denizcilik sektöründeki gelişmeleri göstermek ve denizcilik mirasının tanıklarını somutlaştırmak amacıyla açılmıştır. Gerçekten de müzeyi gezerken denizcilik tarihinde yolculuk yapıyor hissine kapılıyorsunuz.
30 yılı aşkın bir sürede büyük bir titizlikle bir araya getirilen kolleksiyonda; 131 gemiye ait model, 137 gemi antikası ve 114 tablo yer almaktadır.
Bu ön bilgilendirmeden sonra hazırsak müzenin kapısından içeri girebiliriz. Bahçe kapısından girince sizi hemen bir güvenlik görevlisi karşılıyor. Müzeyi gezmek istediğinizi söylediğinizde ise sizi içeri buyur ediyor. Flaş kullanmadan fotoğraf çekebileceğinizi belirtip sizi kendi başınıza bırakıyor. Üç katlı olan müzenin hiç bir bölümünde bir görevliyle karşılaşmadım, kameralarla izlendiği için olsa gerek.
Şimdi müzenin ana kapısından giriyoruz. Daha adımımızı atar atmaz bizi bir pruva heykeli karşılıyor, ‘denizcilik dünyasına hoşgeldiniz’ dercesine. Pruva heykelleri gemilerin başına bodoslamasına yerleştirilirdi. Siren adını da taşıyan Pruva heykellerinin gemileri ve mürettabatı
koruduğuna inanılırdı.
Antik Gemiler Odası
Antik Gemiler Odası’nın sağ tarafında yer alan Mısır, Fenikeliler, Roma ve Yunan gemileri M.Ö’ye ait olduğu için aslında hayal ürünü gemiler olduğunu söyleyebiliriz. Kesin planları yok. Kayalıklar üzerine çizilmiş resimlerden ya da batıklardan yola çıkılarak yapılmışlar.
Mısır Gemileri:
Mısır’da kullanılan gemi türü ve amaçları ile ilgili en iyi kaynaklar, ülkedeki çeşitli dinsel tapınak
M.Ö. 2000 civarında Mısır’da Nil Nehri’nde kullanılan bu gemiler özellikle sazlardan yapılırken, okyanus ve açık deniz gemileri sedir ağacından yapılırdı. Mısırlılar için donanma, Yunanlar ve Romalılar kadar önemli olmasa da Tutmosis seferlerinde ve III. Ramses döneminde Mısır’ın savunulmasında önemli bir rol oynamıştır.
Roma Gemileri:
Çift sıra kürekleri olan geminin Fenikeliler tarafından icat edildiği düşünülüyor. Helenistik döneme ait savaş gemisidir. Yaklaşık 24 metre uzunlukta ve 3 metre genişliktedir.
Viking Kadırgası:
Ön ve arkaları simetrik gemilerdir. Baş ve kıçta ejder başı veya daire formlu sembolik figürler bulunur. Vikingler hızları ve çeviklikleri sayesinde bu gemilerle karaya kolayca yaklaşıp baskınlar yapabiliyor ve aynı kolaylıkla karadan denize açılabiliyorlardı.
Viking Kadırgası, Vikinglerin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Baltık Denizi ve İzlanda, Grönland, Newfoundland, Akdeniz ve Afrika’ya yani İskandinav ülkelerinden oldukça uzaklara yol almışlardır.
Grek Kadırgası:
Çift sıra kürekleri olan Helenistik dönem savaş gemisidir. Yaklaşık 80 feet (24 m) uzunluğunda
ve 10 feet (3m) genişliğindedir.
Santa Maria, Pinta Ve Nina Gemileri:
Kristof Kolomb’un 1492’de Amerika’ya ulaştığı gemilerdir. Santa Maria üç gemiden en büyük olanıydı ve amiral gemisiydi.
Pinta en süratlisiydi. İspanyolca ‘’Boyalı’’ ya da ‘’Benekli’’ anlamındaydı. 12 Ekim 1492’de Yeni Dünya ilk olarak Rodrigo de Triana tarafından Pinta üzerinden görüldü.
Nina ise (asıl adı Santa Clara) Kolomb’un favorisiydi. İspanyolca ‘’Kız’’ anlamındaydı. Okyanusta daha iyi performans göstermesi için kare yelkenlerle yeniden donatılmıştı. Amerika’nın keşfinden sonra Santa Maria kayalıklara çarpıp parçalanmıştı. Kristof Colomb bu kazada mürettebatının da bir kısmını kaybederek diğer iki gemi ile ülkesine dönebilmişti.
Haber ve Fotoğraflar: Nihal Denizer
Yayına Hazırlayan: Doruk Ajans / Yelkencinin Gazetesi Kuruluşudur.
