Türkiye'nin İlk Ahşap Yat İnşa Okulu ''Kurucaşile Çok Programlı Anadolu Lisesi''

Tekneler, Fırtınalı bir havada okyanusun ortasında ya da ay ışığı altında sakin bir limanda sığındığımız; bizi sarmalayan bir anne kucağı gibi veya çok özlediğimiz, sevdiğimiz birine sarılır gibi.  Bazen sakin bazen hırçın bazen de şefkat dolu.

Teknenin anlamı herkes için başkadır. Kimi onunla beraberken bir an evvel sevdiklerine kavuşmayı hayal eder, kimileri ise ondan ayrılıp karaya ayak basmak istemez. Her seferinde yeni bir heyecan yeni bir macera.

Peki, ilk tekne nerede ve ne zaman yapılmıştı? Hangi amaç için kullanılmıştı? Hangi ulus tarafından düşünülmüş ve imal edilmişti? 

Tekne yapımının tarihçesine baktığımız zaman,  dünyadaki ilk teknenin - tarihi tam olarak bilinmemekle beraber - M.Ö 4000  yıllarında Mısır'da yapıldığı tahmin ediliyor. İlk olarak ulaşım amaçlı kullanılan tekneler daha sonra yük taşımak için kullanılmıştır. Zaman içerisinde donanma oluşturmak için savaş gemileri yapılmış ve deniz savaşlarında kullanılmıştır. Donanmaya ait gemiler ülkelerin tarihini değiştirecek kadar önemliydi. Tıpkı Çanakkale Savaşı'nda  ''Çanakkale Geçilmez'' dedirttirecek ve tüm ülkenin kaderini belirleyecek Nusret Mayın Gemisi gibi.

Günümüzde ise ticari amaçlı tekneler denizcilik sektöründe ithalat - ihracat açısından ve tekne yapımı yönünden de oldukça önem kazanmakta.  Herkesin bildiği gibi ilk tekneler  ahşap olarak üretilmiştir. Şu anda ise günümüz teknolojisiyle birlikte çelik tekne yapımı ön plana çıkmaktadır. Zaman zaman alüminyum tekneler imal edilmekte bazen de karbon kevlar ileri teknoloji (kompozit) ürünü olan tekneler imal edilmektedir.

Tekne yapımı sektörünün hızla gelişmesi ve dünyada bir pazar haline gelmesiyle birlikte ülkemizde de bu amaç doğrultusunda  ilk defa 1997 yılında ''Türkiye'nin ilk Ahşap Yat İnşa Okulu'' Bartın ili Kurucaşile İlçesinde açılmıştır. Açıldığı günden itibaren çeşitli alan ve dal adları altında 25 yıldır kesintisiz eğitim veren okul 2001 yılında ilk mezunlarını vermiş.

Okulun kısaca tarihçesine bakarsak; 1966 - 1967 eğitim öğretim yılında ortaokul olarak açılmış  olan okul,  1978 - 1979 eğitim öğretim yılından itibaren Kurucaşile Lisesi olarak faaliyetine devam etmiş. 1996 - 1997 eğitim öğretim yılında (28 Haziran 1997) Kurucaşile Anadolu Meslek Lisesi ve Çok Programlı Lisesi adını almış.

Anadolu Meslek Lisesi bünyesinde  ''Ahşap Yat İnşa Bölümü'' açılmış, lise programı, çok programlı lise bünyesine alınmış. Ayrıca Mobilya ve Dekorasyon bölümü açılmış. Açılışından bir eğitim öğretim yılı sonrasında ''Mobilya ve Dekorasyon Bölümü'' kapatılmış. 2003 - 2004 Eğitim öğretim yılında okulda çok programlı lise bünyesinde meslek lisesi olarak ''Bilgisayar Yazılım Bölümü'' açılmış. 2004 - 2005 eğitim öğretim yılında ise Kurucaşile Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile yapılan protokol gereği pansiyonlu olarak hizmet vermeye başlamış.

MEGEP projesi kapsamında 2006 - 2007 eğitim öğretim yılından itibaren Ahşap Yat İnşa Bölümü, Ahşap Teknolojileri Alanına; Bilgisayar Yazılım Bölümü, Bilişim Teknolojileri Alanına dönüşmüş.

2008 yılında Anadolu Meslek Lisesi kapsamında Bilişim Teknolojileri ve Gemi Yapımı Alanı açılmış ve bu alanlarda öğrenci almaya başlamış. Okulun adı Kurucaşile AML, ÇPL ve Denizcilik Anadolu Meslek Lisesi olmuş.

2014 yılında mesleki ve teknik eğitimde okul çeşitliliğinin azaltılması projesi kapsamında, haziran ayında okulun adı Kurucaşile Çok Programlı Anadolu Lisesi olarak değişmiş ve Anadolu Lisesi ile Anadolu Meslek Programı adı altında öğrenci almaya başlamış.

 
Gemi Yapımı Alanına Neden İhtiyaç Duyuldu? Öğretim Programı Nasıl Hazırlandı?

Bu sorunun cevabını okul müdür başyardımcısı Sayın Fatih KARARSLAN'dan dinliyoruz.

Ülkelerin gelişimi, mesleklerinde bilgi ve teknolojiyi yakalamış insan gücü ile ölçülmektedir. Öğretmenlerin rehberliğinde insanların bilgi ve teknolojiye ulaştırılması, yetiştirilmesi ve yüksek öğretime hazırlanması teknik okullarda yapılmaktadır.

Gemi yapımı alanı, ülkemizde istihdama çok büyük katkılarda bulunmaktadır. Ülkemizde gemi yapımı sektöründe yetişmiş eğitimli iş gücü sıkıntısı üst düzeydedir.

Gemi Yapımı Alanı Çerçeve Öğretim Programında;

1. Çelik gemi yapımı,
2. Gemi ressamlığı,
3. Gemi tesisat donatım,
4. Tekne ve yat yapımı dalları yer almaktadır.
 
Ülke çapında yapılan sektör taramaları ve inceleme çalışmaları sonunda sektörde faaliyet gösteren meslekler saptanmıştır. Sektörde çalışanların görüş ve önerilerinden yola çıkılarak her meslek dalına ait anket soruları hazırlanmış, daha sonra bu anketler tersaneler ve dizayn bürolarında uygulanarak mesleklere özgü yeterlikler ayrıntılı olarak çıkarılmıştır.

 Program ve modüllerin hazırlanmasının her aşamasında iş piyasasının iş gücüne dönük gelişmelerin ve gereksinimlerin tüm yönlerinin dikkate alınması amacı ile sektörle karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur.

 Program sürecinde üniversitelerden uzmanlar ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılmıştır. Meslek elemanlarından ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen yeterliklerde çeşitli araştırmalar ve yabancı uzmanlarla görüşülerek hazırlanan programa katkıları sağlanmıştır.

 Bu doğrultuda gemi yapımı alanı ve alan altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun örgün ve yaygın öğretime yönelik her düzeyde bireylere eğitim imkânları sağlayan program hazırlamak hedeflenmiştir.

 
Okulun eğitim sistemi şu şekilde ilerliyor:

Mesleki eğitim 10. Sınıfta alanlara ayrılmaya başlıyor, 11. Sınıfta ise alt dallara bölünüyor. Gemi yapımı ile ilgili endaze çizimlerini öğreniyorlar. 11. Sınıfta gemi yapımı ile ilgili araç gereçleri tanıyarak gemi yapımına öğretmenleri nezaretinde başlıyorlar. Ahşap tekne iskeleti ve kamarasını, yat donatım elemanlarını yaparak öğreniyorlar. 12. Sınıfta  ise işletmelerde ''Beceri Eğitimi'' adı altında haftada 3 gün Kurucaşile ilçesinde bulunan birçok ahşap tekne yapımı tersanesinde yani sektörün bizzat içinde yaşayarak bilgi ve becerilerini geliştiriyorlar.

Gemi Yapımı Atölyesi

İmalatın yanı sıra yapılacak olan tekne ve yatların endaze planları (kesit ve imalat detayları) imalattan önce Bilgisayar Destekli Resim (cadcam) dersinde çiziliyor.

Mezun olan öğrenciler gemi yapımı alanı ile ilgili teknisyen ünvanı alıyor. Mezun olduklarında diploma, işyeri açma belgesi ve Europass Sertifikası sahibi oluyorlar.

 
Öğrenciler; İşçi sağlığı ve İş güvenliği başta olmak üzere, tekne iskelet ve kamara mobilyalarını bütün detaylarıyla öğreniyorlar. İşyeri açma belgesine sahip olan öğrenciler bu belge sayesinde kendi işyerlerini açabiliyor ya da başka işletmelerde ustalık belgesine sahip olarak çalışabiliyorlar. Ayrıca alanları ile ilgili yükseköğretim kurumlarında 2 yıllık meslek yüksekokulllarına ve fakültelere yerleşebiliyorlar. Bugüne kadar mezun olan bir çok öğrenci; mobilya ve iç mekan tasarım öğretmenliği, gemi inşa mühendisliği, yat kaptanlığı, uzak yol gemi zabitliği, gemi inşaatı meslek yüksekokulu alanlarında yükseköğretime katılıyorlar.

Ayrıca İşkur ve okul arasında yapılan proje kapsamında; gemi yapımı, gemi iskeletçiliği, gemi kamaracılığı ve ahşap boyacılığı gibi kurslarda birçok kişiye meslek edindirilmiş. Yine okul sanayi işbirliği protokolleri kapsamında, bölgede bulunan Herbot işletmesi ile kompozit tekne kalıpları ile ürün  alınarak  tekne imalatı gerçekleştirilmiş.

Okulun atölyesinde bugüne kadar birçok tekne imal edilmiş. Pirat, filika, kano, balıkçı tekneleri ve  motoryatlar bunlardan sadece birkaçı.  Bunların yanı sıra aslına sadık kalınarak ölçekli olarak gemi modeli de yapılıyor. Ayrıca denizcilikle ilgili  dekorasyon malzemeleri ve süs eşyaları da okulda üretiliyor.

Gemi Modeli Sergisi Hakkında

Okulda yapılan toplantılarda geçen 15 - 16 yılda okulun bilgi ve malzeme birikiminin yeterliliği göz önüne alınarak ayrıca okul mesleki tanıtım faaliyetleri kapsamında ilgi çekici bir etkinlik oluşturmak amacıyla okul idaresi ve bölüm öğretmenlerinin ortak kararı ile sergi düzenlenmesi fikri düşünülmüş. Bölüm Şefi Engin ATMACA'nın üstün gayretleri ile sergiler açılmış ve bu etkinliğe her yıl devam edilmesi düşünülüyor.

Gemi Modeli Sergisinden Bir Görünüm

Atölyeden Görünüm

Gemi Modeli Üzerinde Çalışan Bir Öğrenci

Engin ŞAHİN - Fatih KARAARSLAN - Engin ATMACA (Soldan sağa)
 
Ülkemizde bu alanda özveri ile çalışılması oldukça umut verici. Zira daha önceden de gemi modelciliği ile ilgili bir yazımda bahsettiğim gibi ülkemizde henüz gemi modelciliği çok bilinen bir meslek değil. Halbuki bu alanda yıllardır yurtdışında yarışmalar düzenleniyor. Sanata, bilime ülke olarak ne kadar önem verirsek o ölçüde gelişmiş bir ülke oluruz. Bilimden ve sanattan yoksun bir ülke, ancak diğer ülkelerin gölgesinde ve daima  köle olmaya mahkumdur.
 
Sevgili ATA'mızın söylemiş olduğu gibi:

''Güzel sanatlarda muvaffak olmak, bütün inkilaplarda başarıya ulaşmak demektir. Güzel sanatlarda muvaffak olamayan milletler ne yazık ki, medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla yer almaktan ilelebet mahrum kalacaklardır.''

Ülkelerin gelişme seviyelerinin artması öncelikle doğru eğitimden geçiyor. Okuma, yazma bilmek ya da üniversite bitirmiş olmak bizim çok iyi bir eğitim aldığımızı ya da eğitildiğimizi göstermiyor. Genel kültürden yoksun, tarihini bilmeyen ya da yanlış bilen, sanat ve bilimden uzak, okumayan - araştırmayan ve sorgulamayan bir toplum haline gelmemeliyiz.

Denizcilik Sektörü ile ilgilenen ve kendini bu konuda geliştirmek isteyen öğrenciler için aşağıda okulun iletişim bilgileri yer almaktadır.

Ayrıca okulun facebook sayfası da bulunuyor. Takip etmek isteyenler  ''Kurucaşile Lisesi Mezunları ve Kurucaşile Çok Programlı Anadolu Lisesi'' olarak sayfalara ulaşabilirler.

Kurucaşile Çok Programlı Anadolu Lisesi'nin başarılarının devamını diliyor başta okul müdürü Hüseyin Serdar GAZOZ ve müdür başyardımcısı Fatih KARAARSLAN olmak üzere tüm öğretmenlerimize göstermiş oldukları özveriden dolayı teşekkür ediyoruz. Ayrıca uzun yıllar Kurucaşile'de tekne inşa eden Gemi İnşa Mühendisi Sn. Hüseyin ÇOBAN'ın da bu okulun kurulmasındaki büyük katkı ve girişimlerini unutmamak lazım. Kendisine bu çabasından dolayı ayrıca teşekkürlerimizi iletiyoruz.

Özge DURMUŞ / Genel Yayın Yönetmen Yrd.